1 Pa'i guasu oporandu Estébanpe, añetépa umi oje'éva hese,
2 ha ha'e he'i: “Che pehẽngue ha che ru kuéra, pe che rendu: Tupã Ñandejára heko mimbipáva ojechauka vaekue ñande ru ypykue Abrahámpe, oiko ramo Mesopotámiape, oho mboyve oiko Haránpe,
3 ha he'i chupe: ‘Eheja nde yvy ha nde rogagua kuérape ha tereho pe yvy ndéve ahechaukátavape.’
4 Upérõ Abraham osẽ Caldéagui ha oho oiko Haránpe. Upéi omano itúva ha Tupã ogueru Abrahámpe ko yvýpe, peẽ peikohápe ko'ágã.
5 Ha nome'ẽi chupe ijyvyrã upépe, ipy rendaguãnte jepe. Iñe'ẽnte ome'ẽ chupe, ome'ẽtaha, ha'e omano rire opyta haguã iñemoñare kuérape guarã. (Ha upérõ jepe Abraham ndaita'ýrai gueteri.)
6 He'i avei chupe iñemoñare kuéra oikotaha mombyrygua ramo tetã ambuépe, oikotaha tembiguáirõ ha ojeguereko asytaha 400 áño pukukue.
7 Ha Tupã he'i avei chupe: ‘Che ainupãta upe tetã oguerekótava chupe kuéra tembiguáirõ ha upéi osẽta upégui ha che momba'e guasúta ko'ápe.’
8 Iñe'ẽ ñome'ẽme Tupã he'i Abrahámpe ojeapi'o haguã. Upévare Abraham 8 ára ou haguépe ko yvy ári ita'ýra Isaac, ombyapi'o chupe. Upéicha avei ojapo Isaac ita'ýra Jacob rehe, ha avei kóva ojapo upéicha ita'ýra kuérare, umi 12 Israel ñemoñare ypykuére.
9 Ko'ã Jacob ra'y kuéra ha'e vaekue ñande ru kuéra ypykue, ndaija'éi ityvýra José rehe, ha ome'ẽ chupe hepýre ojereraha haguã Egíptope. Tupã katu oĩ José ndive.
10 Oguenohẽ chupe opaichagua jejopy vaígui, ome'ẽ chupe arandu ha upéicha rupi Egipto ruvicha guasu faraón ojerovia hese, ha omoingo chupe Egipto ha mburuvicha guasu róga sãmbyhyhárõ.
11 Upérõ oiko ñembyahýi ha heta jehasa asy Egipto ha Canaán tuichakue, ha ñande ru kuéra ypykue ndoguerekói ho'u vaerã.
12 Ha Jacob oikuaávo Egíptope oĩha hi'upyrã, omondo upépe ita'ýra kuérape, he'ise ñande ru kuéra ypykuépe. Kóva upe ijeho tenondegua vaekue.
13 Oho jey ramo guare hikuái, José ojekuaauka ipehẽngue kuérape, ha upéicha faraón oikuaa mba'e tetãmeguápa José.
14 Upéi José he'i ojereraha haguã Egíptope itúva Jacob ha opa hogagua, umíva 75 vaekue.
15 Upéicha Jacob oho oiko Egíptope, ha upépe omano, ha upépe omano avei ñande ru kuéra ypykue.
16 Jacob retekue ojereraha Siquémpe ha oñeñotỹ upe yvýpe, Abraham ojogua vaekue Hamor ra'y kuéragui Siquémpe.
17 Hi'aguĩma ramo umi ára oiko haguã upe ñe'ẽ Tupã ome'ẽ vaekue Abrahámpe, Israelgua kuéra oñemboheta eterei Egíptope,
18 ha upérõ oñepyrũ oisãmbyhy upe tetãme mburuvicha guasu oikuaa'ỹ vaekue Josépe.
19 Ko mburuvicha guasu ombotavy ñane retã guápe ha oguereko asy ñande ru kuéra ypykuépe, ha mbaretépe ohejauka omano rei haguã umi imitã ra'y mimi.
20 Upérõ ou Moisés ko yvy ári. Ha'e vaekue mitãmi iporã itereíva, ha itúva kuéra omongakuaa chupe peteĩ ógape 90 ára aja.
21 Upéi katu oheja rei mante hikuái, ha faraón rajy ogueraha ha omongakuaa chupe imemby tee ramo.
22 Upéicha rupi Moiséspe ojeheko mbo'e umi Egiptogua arandúpe. Ha oiko chugui kuimba'e ipokatúva iñe'ẽme ha hembiapópe.
23 Ombotývo 40 áño, Moisés oñembopy'a peteĩ ohóvo ohecha Israelgua kuérape, ha'éva hetãgua tee.
24 Ha ohechávo peteĩ Egiptogua oinupãha peteĩ ha'e kuéravape, Moisés osẽ hesehápe ha ojuka upe Egipto guápe.
25 Moisés oimo'ã ipehẽngue kuéra Israelgua ohecha kuaataha, ha'e rupi Tupã oguenohẽtaha chupe kuéra Egipto poguýgui. Ha'e kuéra katu ndohechakuaái.
26 Upe ára ambuépe Moisés ohecha mokõi Israelguáva oñorãirõha oñondive, ha omoingo porãsévo he'i chupe kuéra: ‘Peẽ oñopehẽngue hína, ha mba'ére piko peñorãirõta oñondive?’
27 Upémarõ pe oinupãva hapichápe omyaña Moiséspe ha he'i chupe: ‘Máva piko ne moĩ ore ruvicha ha ore mbojovakehárõ?
28 Che jukase mba'e piko hína, kuehe rejuka haguéicha Egipto guápe?
29 Ohendúvo kóva Moisés okañy ha oho Madián retãme. Upépe oiko mombyrygua ramo ha ita'ýra mokõi.
30 Ohasa rire 40 áño, peteĩ Tupã remimbou,*f** yvy ojeiko'ỹháme yvyty Sinaí ypýpe, ojechauka chupe jukeri hendýva ratápe.
31 Moisés ohecha ramoite upéva ha oñembojávo ohecha porãve haguã, ohendu Ñandejárape he'íva:
32 ‘Che hína Tupã nde ru kuéra ypykue Jára, Tupã Abraham, Isaac ha Jacob Jára.’ Moisés oryrýi kyhyjégui, ha noma'ẽséi.
33 Upérõ Ñandejára he'i chupe: ‘Eipe'a nde py rehegua, upe repyrũha niko yvy marangatu hína.
34 Ahecha porã mba'eichaitépa ohasa asy che retãgua oĩva Egíptope. Ahendu ipyahẽ ramo ha aguejy aguenohẽvo chupe kuéra. Upévare, romondóta Egíptope.
35 Ha'e kuéra omboyke ramo jepe Moiséspe ha he'i chupe: ‘Máva piko ne moĩ ore ruvicha ha ore mbojovakeha ramo?’, Tupã omondo chupe huvicha ha imosãsoha ramo, upe Tupã remimbou ojechauka vaekue chupe jukerípe rupive.
36 Ha Moisés upe oguenohẽ vaekue Egíptogui ñande ru kuéra ypykuépe, ojapo rire hechapyrãva upe tetãme, Mar Rójope, ha yvy ojeiko'ỹháme 40 áño pukukue.
37 Ko Moisés voi upe he'i vaekue Israel guápe: ‘Tupã omopu'ãta pende apytégui peteĩ maranduhára*f** cheichagua.’
38 Ha Israelgua oĩ ramo yvy ojeiko'ỹháme, Moisés vaekue avei upe ogueraháva Tupã remimbou ñe'ẽ yvyty Sinaípe ñande ru kuéra ypykuépe. Chupe oñeme'ẽ vaekue umi ñe'ẽ oporomoingovéva, ombohasa haguã ñandéve.
39 Ñande ru kuéra ypykue katu nohenduséi vaekue iñe'ẽ, omboyke uvei chupe, ha ohose jey vaekue Egíptope.
40 He'i hikuái Aarónpe: ‘Ejapo oréve tupã gua'u ore sãmbyhy haguã, ndoroikuaái niko mba'épa oiko upe Moisés Egíptogui ore renohẽ vaekuégui.’
41 Upérõ ojapo hikuái itupã gua'urã peteĩ tóro ra'y ra'ãnga, oikuave'ẽ chupe mymbajuka*f** ha ojapo vy'a guasu upe ta'ãnga rei ha'e kuéra voi ojapo vaekue rérape.
42 Upévare Tupã ojei chugui kuéra ha oheja omomba'e guasúvo mbyjaita yvága pegua. Péicha niko ojehai maranduhára kuéra kuatia ñe'ẽme:Mañei piko peẽ Israelguapejapo chéve ra'emymbajuka ha mba'e kuave'ẽ40 áño pukukueyvy ojeiko'ỹháme?
43 Upéva rangue,peraha vaekue pene ndivetupã gua'u Moloc rekohaha tupã gua'u Refán mbyja,tupã gua'u ra'ãnga kuérapeẽ voi pejapo vaekuepemomba'e guasu haguã.Upévare pomombótapene retãgui,Babilóniagui mombyryve.
44 Ñande ru kuéra ypykue oguereko vaekue yvy ojeiko'ỹháme Jotopa Róga, ojejapo vaekue Tupã he'i haguéicha Moiséspe, he'i ramo guare ojapo haguã ha'e ohechauka haguéicha chupe.
45 Ñande ru kuéra ypykuépe oñeme'ẽ ha ogueru vaekue umi Josué ndive ou vaekue oñemomba'e ramo guare ambuegua yvýre. Umívape Tupã omosẽ vaekue henonderã nguéragui. Ha upépe oĩ vaekue David ára peve.
46 Chupe ohayhu vaekue Tupã ha ha'e omopu'ãse vaekue chupe peteĩ oiko haguã Jacob ñemoñare Jára.
47 Opáichavo Salomón vaekue upe omopu'ãva Tupao Tupãme guarã.
48 Tupã yvatetegua ndoikóirõ jepe tupao yvypóra rembiapokuépe. He'i haguéicha maranduhára:He'i Ñandejára:
49 Yvága che guapyhaha yvy che pyenda.Mamo piko ikatútapemopu'ã che rogarã?Mamo piko ikatútapejapo apytu'u haguãme?
50 Che voi ajapo vaekueopa ko'ã mba'e,ha péicha oñepyrũ vaekue.
51 Esteban he'ive chupe kuéra:—Peẽ katu akóinte pende py'a hatã vaekue, pende apysa ha pende py'a umi Tupã rehe ojerovia'ỹvaicha. Peñemoĩ mante Espíritu Santo rehe. Pende ru kuéra ypykuéicha avei peẽ.
52 Máva umi maranduháravape piko ndoguereko asýi raka'e pende ru kuéra ypykue? Ha'e kuéra ojuka umi oñe'ẽ vaekuépe upe imarangatúva ou vaerãre, ha ágã oúma ramo ko imarangatúva, peẽ pe pu'ã hese ha pejuka.
53 Peẽ pehupyty vaekue upe tembiapoukapy Tupã remimbou rupi, ndapejapóinte upe he'íva.”
54 Ohendúvo ko'ã mba'e, ipochy eterei ha hãi pururũmba hikuái Esteban rehe.
55 Ha'e katu, henyhẽva Espíritu Sántogui, oma'ẽ yvágare ha ohecha Tupã reko mimbipa, ha Jesúspe oñembo'ýva hína Tupã akatúape.
56 Upérõ he'i:—Pema'ẽmi! Ahecha ojepe'a ramo yvága, ha pe yvypóraicha ou vaekuépe, oĩva Tupã akatúape.
57 Ha'e kuéra katu omboty ijapysa, ha sapukái pópe ojeity hikuái Esteban ári.
58 Oguenohẽ upe távagui ha ojapi chupe itápe ojuka peve. Ha umi oikóva mba'e rechaha ramo oheja ijao kuéra peteĩ mitã rusu Saulo héravape, oñangareko haguã umívare.
59 Itápe ojejapi aja, Esteban oñembo'e he'ívo: “Jesús, che Jára, ereko che espíritu.”
60 Upéi oñesũ ha osapukái hatã: “Che Jára, eheja rei chupe kuéra iñangaipa!”Upéva he'ívo, omano.