1 Ðừng ganh tị với phường gian ác,Cũng đừng mong cộng tác với chúng làm gì;
2 Vì tâm trí chúng cứ toan tính chuyện bạo tàn,Và môi miệng chúng nói toàn những lời gây thương tổn.
3 Nhờ khôn ngoan nhà cửa được xây dựng,Nhờ thông sáng nhà cửa được kiến lập vững vàng;
4 Nhờ tri thức các phòng được đầy dẫyNhững của cải vừa quý lại vừa sang.
5 Người khôn ngoan quả có sức lực,Người tri thức quyền lực càng gia tăng.
6 Con hãy dùng mưu chước khôn ngoan mà đánh giặc,Con phải nhờ nhiều mưu sĩ giỏi mới có chiến thắng đem về.
7 Sự khôn ngoan thật quá cao xa đối với kẻ dại dột,Ở cổng thành nó chẳng có thể mở miệng nói thành lời.
8 Kẻ nào mưu tính làm điều ácSẽ bị gọi là một kẻ có thủ đoạn độc ác.
9 Hoạch định chương trình để làm chuyện dại dột là có tội;Kẻ nhạo báng bị mọi người ghê tởm.
10 Nếu con ngã lòng trong ngày gặp nghịch cảnh,Sức lực con quả thật quá yếu.
11 Hãy giải cứu những kẻ đang đi vào chỗ chết,Hãy giữ mạng những kẻ lảo đảo bước đến chỗ hành hình.
12 Vì nếu con nói, “Này, chúng tôi nào hay biết chuyện ấy.”Ðấng cân nhắc lòng người há không biết lòng con sao?Ðấng gìn giữ linh hồn con há không biết linh hồn con sao?Ngài há chẳng báo trả cho mỗi người tùy theo việc họ làm sao?
13 Con ơi, hãy ăn mật ong, vì nó ngon ngọt lắm,Những giọt mật nhểu ra từ tàng ong sẽ làm ngọt lịm lưỡi con,
14 Hãy biết rằng khôn ngoan cũng ngọt như thế đối với linh hồn;Nếu con tìm được khôn ngoan, con sẽ có một tương lai tốt đẹp,Hy vọng con sẽ không bị gãy đổ nửa chừng.
15 Hỡi kẻ gian ác, chớ nằm đó rình rập nhà người ngay lành;Ðừng xâm phạm nơi an nghỉ của người công chính.
16 Vì dù họ ngã đến bảy lần, họ cũng sẽ đứng dậy;Nhưng kẻ gian ác chắc chắn sẽ bị tai họa diệt mất.
17 Ðừng vui mừng khi kẻ thù con ngã quỵ,Lòng con chớ hân hoan khi nó thất thế sa cơ.
18 Nếu không, CHÚA sẽ thấy điều đó, và Ngài sẽ chẳng đẹp lòng,Rồi Ngài sẽ ngưng cơn thịnh nộ đang giáng trên nó.
19 Ðừng nổi giận vì những người gian ác,Chớ phân bì khi kẻ ác thành công.
20 Vì kẻ ác sẽ không có tương lai,Ðèn kẻ ác sẽ nay mai tắt lịm.
21 Con ơi, hãy kính sợ CHÚA và tôn kính vua,Ðừng nhập bọn với đám người phản nghịch.
22 Vì tai họa của chúng sẽ thình lình vụt đến;Ai biết sự tàn khốc sẽ ra sao khi CHÚA và vua cùng phạt chúng?
23 Ðây cũng là những lời nói của người khôn ngoan:Thiên vị khi xét xử là điều không tốt.
24 Ai nói với kẻ ác rằng, “Ngươi vô tội,”Kẻ ấy sẽ bị dân nguyền rủa và các dân khác ghê tởm.
25 Nhưng người nào quở phạt kẻ ác sẽ được đẹp lòng thiên hạ,Và phước hạnh sẽ đến với người ấy.
26 Lời đối đáp hay và chân thật,Giống như một nụ hôn trên môi.
27 Hãy sắp đặt công việc của con ở bên ngoài,Hãy chuẩn bị mọi việc của con ngoài đồng ruộng cho chu tất;Rồi sau đó mới bắt đầu xây cất nhà cửa cho con.
28 Ðừng làm chứng nghịch lại người khác mà không có chứng cớ,Ðừng dùng môi con nói những lời dối trá hại người.
29 Con đừng nói, “Ta sẽ làm cho nó như nó đã làm cho ta;Ta sẽ báo trả nó những gì nó đã làm, cho nó biết.”
30 Ta có đi ngang qua cánh đồng của một kẻ biếng nhác,Ta có đi ngang qua vườn nho của một kẻ chẳng biết nghĩ suy,
31 Ta nhìn thấy gai từng bụi mọc tràn lan khắp chốn,Mặt đất phủ đầy cỏ dại gai rừng, còn tường đá đã ngã đổ.
32 Thấy như thế ta chạnh lòng suy nghĩ,Ta nhìn xem và gẫm được một bài học ở đời:
33 Ngủ một chút, ngủ nướng thêm một chút,Khoanh tay nằm nghỉ một chút,
34 Thì cái nghèo sẽ vụt đến như bị tên cướp bất chợt tấn công,Và cái thiếu sẽ ập đến như bị quân thù đầy vũ trang tập kích.