1 ای فرزندم، آیا ضامن همسایه‌ات شده‌ای و به‌خاطر شخص غریبه‌ای قول داد‌ه‌ای؟
2 آیا با دست خود، خودت را به دام انداخته‌ای و به‌خاطر قولی که داد‌ه‌ای گرفتار شده‌ای؟
3 ای فرزندم، در این صورت اسیر شده‌ای. پس هرچه می‌گویم انجام بده تا خود را آزاد کنی. فوراً نزد او برو خواهش کن و ضمانت خود را پس بگیر.
4 تا این کار را نکرده‌ای نخواب و حتّی لحظه‌ای آرام ننشین.
5 خودت را مثل آهو از کمند و مثل گنجشک از دام صیاد آزاد کن.
6 مردم تنبل باید از زندگی مورچه‌ها عبرت بگیرند.
7 آنها نه رهبر دارند و نه فرمانده،
8 امّا آذوقهٔ زمستان خود را هنگام تابستان ذخیره می‌کنند.
9 شخص تنبل تا چه هنگام می‌خوابد و چه وقت بیدار خواهد شد؟
10 او می‌گوید: «اندکی بیشتر می‌خوابم و کمی استراحت می‌کنم!»
11 امّا وقتی‌که خواب است، فقر و هلاکت مانند راهزن بر او حمله می‌کنند.
12 مردمان پست و بی‌ارزش همیشه و همه‌جا دروغ می‌گویند.
13 چشمک می‌زنند و حرکاتی می‌کنند که تو را فریب بدهند.
14 همیشه فکرشان پر از نقشه‌های پلید و زشت است تا دردسر ایجاد کنند.
15 به همین دلیل، بلا و مصیبت ناگهانی بر آنها حمله می‌کند و آنها را طوری شکست می‌دهد که دیگر چاره‌ای نداشته باشند.
20 ای فرزند من هرچه پدرت می‌گوید انجام بده و آنچه مادرت می‌گوید فراموش مکن.
21 سخنان آنها را پیوسته به‌خاطر داشته باش و آنها را در قلبت حفظ کن.
22 تعالیم آنها هنگام سفر راهنما، شبها محافظ و روزها مشاور تو خواهند بود.
23 اوامر آنها مانند چراغی روشن است و سرزنش‌های ایشان طریق زندگی را به تو می‌آموزد.
24 آنها تو را از زن شوهردار و از سخنان فریبندهٔ او دور می‌کنند.
25 زیبایی آنان تو را تحریک ننماید و چشمان افسونگرشان تو را وسوسه نکند.
26 زنا کردن با زن فاحشه، به قیمت یک قرص نان تمام می‌شود، امّا زنا کردن با زن شوهردار به قیمت هستی و زندگی انسان تمام می‌شود.
27 آیا می‌توانی آتش را در آغوش بگیری و نسوزی؟
28 آیا کسی می‌تواند روی آتش راه برود و پایش نسوزد؟
29 همینطور کسی‌که با زن شوهردار همخواب شود، از مجازات در امان نخواهد بود.
30 مردم دزدی را که به‌خاطر گرسنگی دزدی کرده است، سرزنش نمی‌کنند؛
31 امّا اگر دستگیر شود، باید هفت برابر آن چه دزدیده جریمه بدهد. باید هرچه دارد بدهد.
32 امّا مردی که با زن شوهردار زنا می‌کند، کاملاً بی‌شعور است. زیرا او جان خود را از بین می‌برد.
33 رسوایی و کتک نصیب او خواهد شد و ننگ او از بین نخواهد رفت.
34 زیرا حسادت خشم شوهر را برمی‌انگیزد و در موقع انتقام هیچ رحم و شفقتی نخواهد کرد.
35 هیچ چیز او را راضی نمی‌کند و به هیچ قیمتی نمی‌توان رضایت او را به دست آورد.