1 Nikanor eta beronen gudarostea hondatuak zeudela jakitean, Bakides eta Alkimo bidali zituen berriro Demetrio erregeak, gudarostearen eskuineko sailarekin.
2 Galgalarako bidea harturik, Arbela hiriaren inguruan dagoen Mesalot setiatu zuten. Eta, hartaz jabeturik, jende asko hil zuten.
3 Ehun eta berrogeita hamabigarren urteko lehen hilean Jerusalemen aurrean ezarri zuten kanpalekua.
4 Handik, hogei mila gizon eta bi mila zaldizkorekin, Berea hirirantz jo zuten.
5 Judasek Elasan zuen ezarria bere kanpalekua, eta aukerako hiru mila gizon zituen berekin.
6 Baina etsaiak zein ugari ziren ikustean, askok, beldurrak jota, alde egin zuen kanpalekutik; zortziehun gizon baizik ez ziren gelditu.
7 Ikusi zuen Judasek bere gudarostea ahuldua zegoela eta gudua gainean zuela; baina ez zuen astirik berriro biltzeko. Orduan, bihotza lur joa gelditu zitzaion.
8 Lur joa egon arren, esan zien gelditu zitzaizkion gizonei:—Jaiki! Goazen etsaien kontra; ea, aurre egin diezaiekegun.
9 Gizonek, ordea, atzera eragin nahiz, esan zioten:—Ezin dugu, gutxi gara eta. Orain, salba dezagun bizia! Gero, lagunak hartu eta itzuliko gara etsaiei aurre egitera.
10 Judasek ihardetsi zien:—Inola ere ez dut ihes egingo! Hiltzeko ordua heldu bazaigu, hil gaitezen adore osoz geure senideen alde, gure izen ona zikintzen utzi gabe.
11 Etsaien gudarostea kanpalekutik atera eta juduei erasotzeko prestatu zen. Zalditeria bi taldetan banatua zuten; habailariak, arkulariak eta gizonik adoretsuenak gudarostearen aurrealdean zetozen. Bakides, berriz, eskuinaldean.
12 Gudari-saila bi aldeetatik hurbildu zitzaien juduei, turutak joz; Judasen taldekoek ere jo zituzten berenak.
13 Lurra dardaratu egin zen bi gudarosteen zarata-hotsez. Ekin zioten guduari eta borrokan jardun zuten egunsentitik ilunabarreraino.
14 Bakides eta beronen gudari-talderik hoberenak eskuinaldean zirela ikusirik, Judasek, bere gizonik ausartenekin,
15 eskuineko gudari-sail hura menderatu eta pertsegitu egin zuen Azotoko muinoraino.
16 Alabaina, eskuineko gudari-saila menderatua zela ohartzean, ezkerreko sailekoek Judas eta beronen gizonen ondoren joan eta eraso egin zieten.
17 Borroka izugarria izan zen eta gizon asko erori zen hilik, alde bateko nahiz besteko.
18 Judas ere hila gertatu zen; gainerakoek ihes egin zuten.
19 Jonatanek eta Simonek beren anaia Judasen gorpua hartu eta Modin hirian ehortzi zuten, gurasoen hilobian.
20 Israel osoak egin zuen negar eta dolu handia Judasengatik; anitz egunez ari izan ziren hiletak jotzen, esanez:
21 «Erori da adoretsua, Israel salbatzen zuena!»
22 Judasen gainerako jarduerak, gudukatzeak, egintza handiak eta ospea eman zioten gorabeherak oso ugari izan zirenez, ezin dira denak idatziz eman.
23 Judas hiltzean, Israel osoan lege gabeko jendea agertzen hasi zen eta gaizkileek burua jaso zuten.
24 Eta garai haietan gosete izugarria zegoenez, jendea haien alde jarri zen.
25 Orduan, lege-ukatzaile haietarik batzuk aukeratu eta herrialdeetako buruzagi ezarri zituen Bakidesek.
26 Buruzagi haiek Judasen aldekoak arreta handiz bilatu eta, galdeketak egin ondoren, Bakidesengana eraman ohi zituzten, eta Bakidesek iraindu eta zigortu egiten zituen.
27 Profetak desagertu zirenez geroztik ez zen izan Israelen hura adinako larrialdi handirik.
28 Orduan, Judas Makabearraren lagun guztiek bildu eta esan zioten Jonatani:
29 «Zuen anaia Judas hilez geroztik ez dugu hura bezalako gizonik izan etsaiari kontra egiteko, hau da, Bakidesi eta gure herria gorroto dutenei kontra egiteko.
30 Zu hautatzen zaitugu gaur, haren ordezko buruzagi eta gidari izan zaitezen egin behar ditugun borroketan».
31 Une hartan hartu zuen Jonatanek buruzagitza, bere anaia Judasen ondorengo bezala.
32 Hori jakitean, Jonatan hil nahian zebilen Bakides.
33 Jonatanek, anaia Simonek eta berauen aldeko guztiek, hori adierazi zietenean, Tekoako basamortura ihes egin zuten. Asfarreko urtegi ondoan ezarri zuten kanpalekua.
34 Larunbat batez izan zuen Bakidesek ihesi horren berri, eta Jordan ibaiaz beste aldera igaro zen bere gudaroste osoarekin.
35 Tresneria ugari zeramaten Jonatanek eta beronen taldekoek. Orduan, jende-taldearen gidari zen Joan bere anaia nabatearrengana, bere adiskideengana, bidali zuen Jonatanek, tresneria hura beraien artean uzteko baimen eske.
36 Baina Janbriren leinukoek, Madabakoek, eraso, Joan bera eta zeraman guztia bahitu eta harrapakinekin ihes egin zuten.
37 Aldi baten buruan, Jonatani eta anaia Simoni jakinarazi zieten: «Janbriren leinukoak eztei-jai handia egitekotan dira. Emaztegaia, Kanaango handikietako baten alaba, Nadabatetik dakarte jende-talde handi batekin».
38 Beren anaia Joan nola hil zuten oroiturik, Jonatan eta Simon mendira igo ziren eta bihurgune batean gorde.
39 Orduan, senargaia ikusi zuten bere adiskide eta ahaideekin beste taldearengana zetorrela, danbolinak joz eta kantari, musika-tresna asko eramanez, lagun-talde handi eta zaratatsu baten artean.
40 Jonatanek eta Simonek, beren gordelekutik atera, eraso eta sarraskitu egin zituzten. Jende asko hil zuten, eta bizirik geldituak mendira joan ziren ihesi. Jonatan eta beronen gizonak harrapakinez jabetu ziren.
41 Horrela, eztei-jaia hileta bihurtu zen, eta kantu-soinuak negar-zotin.
42 Beren anaiaren odola mendekatu ondoren, Jonatan eta Simon Jordango bazter zingiratsuetara joan ziren.
43 Hori jakitean, larunbat batez Bakides Jordan ibaiertzera etorri zen gudari-talde handi batekin.
44 Jonatanek bere gizonei esan zien: «Izan adore! Borroka gaitezen bizia salbatzeko, gaur ez baita lehengo konturik.
45 Aurrean eta atzean etsaia dugu, saihets batean Jordango urak eta bestean zingirak eta sastrakak. Ez dugu ihesbiderik.
46 Egin deiadar Jainkoari, etsaien eskuetatik salba gaitzan».
47 Ekin zioten, beraz, borrokari. Jonatanek besoa luzatu zuen Bakides zauritzeko; Bakidesek, ordea, saihestu eta atzera egin zuen.
48 Orduan, Jonatan eta lagunak, Jordanera jauzi egin eta igerian heldu ziren beste aldera. Etsaiek, aldiz, ez zuten igaro ibaia juduen atzetik joateko.
49 Egun hartan, Bakidesen gudarosteko mila lagun inguru hil ziren.
50 Jerusalemera itzulirik, zenbait gotorleku eraiki zuen Bakidesek Judean: Jerikon, Emausen, Bet-Horonen, Betelen, Tamnatan, Faratonen eta Tefonen. Harresi garaiak eginarazi zituen, eta ateak eta morroiloak ipini.
51 Gotorleku bakoitzean gudari-talde bat utzi zuen, noizean behin Israeli erasotzeko.
52 Bet-Sur eta Gazara hiriak eta Jerusalemgo gotorlekua ere sendotu zituen, beraietan gudari-taldeak eta janari-biltegiak eratuz.
53 Gero, inguru haietako jauntxoen semeak bahituran hartu eta Jerusalemgo gotorlekuan preso sartu zituen.
54 Ehun eta berrogeita hamahirugarren urteko bigarren hilean Alkimo apaiz nagusiak tenplu barruko atariko horma botatzeko agindu zuen, horrela profeten lana hondatuz.
55 Baina, botatzen hasi ziren orduan, gaitzak jo zuen Alkimo eta utzi egin behar izan zituzten botatze-lanak. Ahoa itxi eta gogortu egin zitzaion. Hitzik gabe gelditu zen eta bere azken borondatea ere ezin izan zuen adierazi.
56 Azkenean, oinaze bizitan hil zen Alkimo.
57 Hori ikustean, erregeagana itzuli zen Bakides. Horrela, Judea herrialdea lasai bizi izan zen bi urtez.
58 Legegabeko jendeak bildu eta zioen: «Jonatan eta lagunak lasai bizi dira, ezeren susmo txarrik gabe. Etorraraz dezagun orain Bakides eta atzeman ditzala denak gau batean».
59 Eta Bakidesengana joan ziren horretaz hitz egitera.
60 Atera zen Bakides gudari-talde handi batekin, eta Judeako bere lagun guztiei isilkako idazkia bidali zien, Jonatan eta lagunak harrapatzeko eskatuz. Baina ezin izan zuten, jakin egin baitzen haien asmoa.
61 Ordainez, azpijoko hartan buru izan ziren inguru haietako berrogeita hamar gizon harrapatu eta hil egin zituzten Jonatanen aldekoek.
62 Gero, Jonatan, Simon eta lagunak basamortura joan ziren, Bet-Basi izeneko hirira; hondatua zegoena berreraiki eta gotortu egin zuten.
63 Hori jakitean, Bakidesek bere gudarostea bildu eta dei egin zien Judean zituen lagunei.
64 Bet-Basira heldurik, inguratu eta eraso egin zion egun askotan, guda-tramankuluak erabiliz.
65 Anaia Simon hirian utzirik, Jonatanek irtenalditxo bat egin zuen gudari-talde txiki batekin eta herrialdean zehar ibili zen.
66 Odomera eta beronen ahaideak menderatu zituen, baita Fasironen leinukoak ere beren oihal-etxoletan. Ondoren, Bet-Basi inguratua zuten etsaiei erasotzen hasi ziren, gudari artetik aurrera eginez.
67 Orduan, Simonek eta lagunek hiritik atera eta su eman zieten guda-tramankuluei.
68 Horrela borrokatu ziren Bakidesen kontra, eta garaitu egin zuten. Bakides erabat lur joa gelditu zen, beraren asmo eta erasoek porrot egin zutelako.
69 Eta biziki haserretu zen lege gabeko gizon haiekin, haiek etorrarazi baitzuten lurralde hartara, eta haietarik asko hil zuen. Gero, bere herrira itzultzea erabaki zuen.
70 Hori jakitean, mandatariak bidali zizkion Jonatanek Bakidesi, bakeak egitera eta presoak itzultzera gonbidatuz.
71 Ontzat hartu zuen hori Bakidesek eta Jonatanek zioena bete. Eta zin egin zuen, biziko zen bitartean ez ziola gehiago kalterik egingo.
72 Lehendik Judean harrapatutako presoak itzuli zizkion, eta bere herrialdera joan zen. Ez zen gerora inoiz ere itzuli juduen lurraldera.
73 Aurrerantzean bakea izan zen Israelen. Makmas hirian finkatu zen Jonatan eta herria gobernatzen hasi. Gaizkileak desagerrarazi egin zituen Israeldik.