1 Lehen aipaturiko Simon, tenpluko altxortegia eta aberria salatu zituena, Oniasen kontra gezurretan ari zen, Oniasek Heliodoro gaizki erabili eta zoritxarra ekarri ziola esanez.
2 Eta hiriaren ongile, herriaren babesle eta lege-betetzaile sutsu zen Onias gobernuaren kontrako azpisugea zela esatera ere ausartu zen.
3 Hain handia izatera heldu zen gorrotoa, ezen Simonen taldeko batek hilketak ere egin baitzituen.
4 Etsaigo hura kaltegarria zela eta, bestalde, Menesteoren seme Apoloniok —Koele-Siria eta Feniziako gobernariak— Simon gaiztakeriara bultzatzen zuela ikusirik, Oniasek
5 erregeagana jo zuen. Ez zituen bere herritarrak salatu nahi, baizik eta herri osoaren eta herritar bakoitzaren ona bilatu.
6 Izan ere, ikusten zuen, erregeak erabaki ezik, ezin zela erreinuan bakea nagusitu, ez eta Simonen erokeriak geldiarazi.
7 Seleuko hil zenean, Antioko, izengoitiz Epifanes, hasi zen errege izaten. Oniasen anaia Jasonek beretzat lortu zuen azpikeriaz apaizgo nagusia,
8 elkarrizketa batean erregeari hamar mila kilo zilar aginduz eta, gainera, beste bi mila eta berrehun kilo beste errenta batzuetatik.
9 Beste lau mila kilo ordainduko zizkiola ere hitzeman zion, baldin eta bere kontura kiroldegia eta gazteentzako kirol-eskola eraikitzeko baimena ematen bazion eta Jerusalemgo bizilagunei antiokiar hiritartasuna ezartzen uzten bazion.
10 Erregearen oniritzia lortu eta aginteaz jabeturik, berehala behartu zituen Jasonek herritarrak greziarren biziera hartzera.
11 Aurreko urteetan emanak zizkieten seleukotar erregeek juduei zenbait eskubide onginahiz, Eupolemoren aita Joanen ahaleginei esker. Eupolemo hau zen erromatarrekin adiskidetasun- eta elkartasun-hitzarmena egitera bidali zuten mandataria. Jasonek, ordea, ezabatu egin zituen eskubide haiek eta, legezko erakundeak deseginik, Moisesen legearen kontrako ohiturak sartu nahi zituen.
12 Egin zuen, bada, kiroldegia atsegin handiz gotorlekuaren azpian, eta gazterik hoberenak greziarren erara heztera bultzatu zituen.
13 Greziar ohiturak eta arrotzen joerak oso indartsu sartu ziren, apaiz nagusi ez, baizik eta zital handia zen Jason higuingarri haren eraginez.
14 Apaizek berek ere ez zuten aldareko zerbitzuaren ardurarik, gutxietsi egiten zuten tenplua, eta sakrifizioak eskaintzeari utzi. Diskoa jaurtitzeko deia egin orduko, jolastokira bizkor joan eta Jainkoaren legeak debekatzen dituen jokoetan esku hartzen zuten.
15 Ez ziren arduratzen beren aberriaren ohoreaz, eta greziarren arteko ospeak gogo bizienaz estimatzen zituzten.
16 Horrexegatik, egoera penagarrian gertatu ziren: greziarren jokabideak eta biziera hartu nahi zituzten, eta eredu eta imitagarritzat hartu nahi zituzten greziarrak berak bihurtu zitzaizkien etsai eta borrero.
17 Ezin dira Jainkoaren legeak hautsi ondoriorik jasan gabe, gerora ikusiko denez.
18 Tiro hirian lau urtez behingo jokoak, erregea bertan zela, egiten ari zirenean,
19 antiokiar hiritartasuna zuten jerusalemdar batzuk bidali zituen Jason nazkagarriak. Zilarrezko hirurehun txanpon zeramatzaten Herakleoren omenez egiten zen sakrifiziorako. Eramaileek, ordea, egokiago iritzi zioten diru hura opari hartan baino beste zerbaitetan eralgitzeari.
20 Eta horrela, bidaltzaileak Herakleorentzako oparitan eralgi nahi zuen dirua, hiru arraun-lerroko itsasontziak egiteko eman zuten eramaileek.
21 Menesteoren seme Apolonio Egiptora bidali zuten Filometorren errege-koroapenerako. Orduan jakin zuen Antiokok Filometor erregea ez zetorrela bat beraren politikarekin. Bere segurtasunaz kezkaturik, Antiokok, Jope hirian zehar, Jerusalemera jo zuen.
22 Jasonek eta hiritarrek ongietorri handia egin zioten, eta lastargi eta oihu artean sartu zen. Gero, Feniziaraino joan zen Antioko bere gudarostearekin.
23 Hiru urteren buruan, lehen aipatua dugun Simonen anaia Menelao bidali zuen Jasonek, erregeari dirua eraman eta garrantzizko arazoen negoziaketa egin zezan.
24 Erregeagana gizon handikiaren tankeran joanik, beretzat iritsi zuen Menelaok apaizgo nagusia, Jasonek baino zortzi mila kilo zilar gehiago eskainiz.
25 Erregearen agiria harturik, Jerusalemera itzuli zen Menelao. Ez zeraman deus ere apaiz nagusi izateko duin egingo zuenik, jauntxo ankerraren sumina eta basapiztiaren amorrua izan ezik.
26 Eta, bere anaiari tokia kendua zion Jasoni ere beste batek kendu zion berea eta ihes egin behar izan zuen Jasonek Aman lurraldera.
27 Menelao, ordea, agintearen jabe egin zelarik, ez zen arduratzen erregeari hitzemandako dirua ordaintzeaz,
28 gotorlekuko gudalburu zen Sostratesek eskatzen zion arren. Sostratesek zuen, izan ere, zergak biltzeko ardura. Orduan, biei egin zien dei erregeak.
29 Menelaok bere anaia Lisimako utzi zuen bere ordezko apaiz nagusi, eta Sostratesek zipretar gudarien buruzagi zen Krates.
30 Bitartean, Tarso eta Malos hirietako bizilagunak asaldatu egin ziren, beraien hiriak erregearen ohaide Antiokideri erregalu eman zizkiotelako.
31 Erregea bizkor joan zen istilu hura zuzentzera, handikietako bat, Androniko, bere ordezko utzirik.
32 Menelaok, egokiera ederra zuela ikusiz, santutegian urrezko ontzi batzuk ostu eta Andronikori erregalatu zizkion; beste batzuk, berriz, Tiron eta inguruetako hirietan saldu zituen.
33 Horren berri ziur jakitean, Antiokiatik hurbil dagoen Dafneko santutegira babesleku bila joana zen Oniasek aurpegira bota zion okerkeria hura Menelaori.
34 Baina honek, Androniko bakarrean harturik, Onias hiltzera bultzatu zuen. Orduan, Andronikok, Oniasen bila joan eta, azpikeriaz, bereganatu egin zuen honen konfiantza. Eskuineko eskua luzatuz zin egin zion eta babeslekutik atera zedin lortu zuen, nahiz eta Oniasek zalantzak zituen. Atera orduko hil egin zuen, justiziari inolako begiramenik izan gabe.
35 Hori zela eta, juduak ez ezik, beste nazioetako asko ere haserretu egin ziren eta ezin izan zuten eraman gizon hura halako bidegabekeriaz hilarazi izana.
36 Ziliziako eskualdeetatik Antioko itzuli zenean, hiriko juduak eta gaiztakeria hura gaitzesten zuten greziarrak Oniasen hilketa bidegabea salatzera joan zitzaizkion erregeari.
37 Barne-muinetaraino hunkitu eta errukiturik, malkoak isuri zituen Antiokok, hildakoaren zuhurtziaz eta neurritasun handiaz oroituz.
38 Eta haserre sutan, erantzarazi egin zion Andronikori purpurazko soinekoa eta jantziak urratu; gero, Onias maltzurkeriaz hil zuen tokiraino hirian barrena eraman eta bertan desagerrarazi zuen mundu honetatik hiltzaile hura. Merezitako zigorra eman zion horrela Jaunak.
39 Menelaoren oniritziz, lapurreta sakrilego asko egin zuen Lisimakok Jerusalemen. Albiste hau zabaldu zenean, asaldatu egin zen herria Lisimakoren kontra. Ordurako, sakabanatua zen urrezko gauza asko.
40 Jende guztia haserrez gainezka asaldatu zelarik, hiru mila gizon armatu zituen Lisimakok eta jendearen kontrako erasoa hasi, zaharra bezain eroa zen Aurano izeneko baten buruzagitzapean.
41 Lisimako erasotzen ari zela ohartzean, batzuek harriak eta beste batzuek makilak hartu zituzten; beste batzuek, berriz, han zegoen errautsa esku beteka; eta denek zalapartaka Lisimakoren jendearen kontra jo zuten.
42 Haietako asko zauritu eta beste batzuk hil ere egin zituzten; gainerakoei ihes eragin zieten. Profanatzailea bera ere hil egin zuten tenpluko altxortegi ondoan.
43 Gertakari hauengatik auzitara eraman zuten Menelao.
44 Antioko erregea Tirora heltzean, Jerusalemgo arduradunen biltzarrak bidalitako hiru gizonek zuzenbide egiteko eskatu zioten.
45 Bere burua galdua ikustean, dirutza handia agindu zion Menelaok Ptolomeori, Dorimenoren semeari, baldin eta erregea haren alde jartzea lortzen bazuen.
46 Ptolomeok, haizea hartzeko aitzakiaz, atarira eraman zuen erregea eta iritziz aldarazi.
47 Orduan, salakuntza guztietatik libre bidali zuen erregeak Menelao, kalte guztien egilea. Eta hiru dohakabe haiek, aldiz, hiltzera kondenatu zituen, basatiak bezain epaile gogorren aurrean ere libre aterako ziren arren.
48 Horrela, hiria, herria eta gauza sakratuak defendatu zituzten haiek hil egin zituzten berehala.
49 Tiroko batzuek, gaiztakeria harengatik haserreturik, eskuzabal eman zuten laguntza hiletak antolatzeko.
50 Menelaok, berriz, agintean iraun zuen, handikien diruzalekeriari esker. Geroz eta gaiztoago egin zen, bere herritarren etsairik handiena izateraino.