1 فقیری که در راستی خویش گام برمی‌دارد،بِه از نادانی است که زبان کج دارد.
2 شوقِ بدونِ معرفت نیکو نیست؛آن که می‌شتابد، راه به خطا می‌رود.
3 حماقت خودِ انسان زندگی‌اش را تباه می‌سازد،اما دل او بر خداوند خشم می‌گیرد!
4 ثروت بر دوستانِ شخص بسی می‌افزاید،اما دوست مرد بینوا او را رها می‌کند.
5 شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند،آن که دروغ می‌بافد، نخواهد رَست.
6 بسیاری نزد نجبا چاپلوسی می‌کنند،همه خواهان دوستی با شخص بخشنده‌اند.
7 بستگان فقیر، همگی از او نفرت می‌کنند،چقدر بیشتر، دوستانش از وی دوری می‌جویند!التماس‌کنان از پی‌شان می‌دود،اما نیستند.
8 خریدارِ عقل، جان خود را دوست می‌دارد؛پاسدارِ فهم، به گنج دست می‌یابد.
9 شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند،آن که دروغ می‌بافد، هلاک خواهد شد.
10 نادان را زندگی مجلل نمی‌شاید،بسی کمتر، برده‌ای را که بر شاهزادگان حکمرانی کند!
11 عقل انسان خشم او را بازمی‌دارد؛جلال او در چشم‌پوشی از خطاست.
12 خشمِ شاه همچون شیر می‌غرد،خشنودی او مانند شبنم است بر چمنزار.
13 فرزند نادان، مایۀ تباهی پدر خویش است،و نزاعهای زن همچون چکّۀ دائمی آب.
14 خانه و ثروت از پدران به ارث می‌رسد،اما زن عاقل بخشش خداوند است.
15 کاهلی خواب سنگین می‌آورد،آن که در کار سست است، گرسنه می‌ماند.
16 آن که حکم را نگاه می‌دارد از جان خویش محافظت می‌کند،اما آن که راه خود نمی‌پاید، خواهد مرد.
17 آن که بر بینوا شفقت کند، به خداوند قرض می‌دهد،و او پاداش کارش را به تمامی خواهد داد.
18 فرزندت را تا هنوز امیدی هست ادب کن؛کمر به نابودی او برمبند!
19 مرد تندخو باید سزا بیند؛اگر او را برهانی، ناگزیر از تکرار کار خود خواهی بود.
20 گر خواهی سرانجام حکیم گردی،مشورت را گوش گیر و رهنمود را بپذیر.
21 تدبیرهای بسیار در دل انسان است،اما آنچه استوار مانَد مشورت خداوند است.
22 پسندیده در آدمی محبت است،و فقیر از دروغگو بهتر.
23 ترس خداوند به حیات رهنمون می‌شود؛انسان با شکم سیر شب را به سر می‌بردو گزندی به او نمی‌رسد.
24 کاهل دست خویش به بشقاب فرو می‌برد،اما آن را حتی تا دهان خود برنمی‌آورد!
25 تمسخرگر را بزن که ساده‌لوح نیز عاقل خواهد شد؛شخص فهیم را توبیخ کن که معرفت را درک خواهد کرد.
26 فرزندی که به پدر خشونت ورزد و مادر را از خانه براند،مایۀ شرم و رسوایی است.
27 پسرم، اگر خواهی از سخنان معرفت منحرف شوی،از گوش سپردن به رهنمود بازایست!
28 شاهدِ فرومایه، عدالت را به مسخره می‌گیرد،دهان شریران، ظلم را فرو می‌بلعد.