1 دل پادشاه در دست خداوند است؛آن را همچون جریان آب به هر جا که بخواهد هدایت می‌کند.
2 همۀ راههای انسان در نظر خودش درست است،اما خداوند است که دلها را می‌آزماید.
3 پسندیده‌تر از قربانیها نزد خداوند،به جا آوردن پارسایی است و عدالت.
4 چشمان متکبر و دل مغرور،و هرآنچه شریران می‌کنند، گناه است!
5 شتابزدگی به ناداری می‌انجامداما تدبیرهای شخصِ کوشا منفعت به بار می‌آورد.
6 گنجی که با زبان دروغگو به دست آید،بخاری است بر هوا برای جویندگان مرگ.
7 خشونتِ شریران، گریبان خودشان را می‌گیرد،زیرا که از اجرای عدالت سر باز می‌زنند.
8 راه تقصیرکاران کج است،اما پاکان راست‌کردارند.
9 سکونت در کُنج بام،بِه از زندگی زیر یک سقف با زن ستیزه‌جو.
10 جان مرد شریر مشتاق شرارت است؛چشمان او بر همسایه‌اش ترحم نمی‌کند.
11 چون تمسخرگر مجازات شود، ساده‌لوح نیز حکمت می‌آموزد؛چون حکیم تربیت یابد، معرفت را به دست می‌آورد.
12 آن عادل، خانۀ شریران را نیک زیر نظر دارد؛او آنان را به بلا سرنگون خواهد کرد.
13 هر آن کس گوشِ خود بر فریاد بینوا ببندد،خود نیز فریاد بر خواهد آورد و کسی نخواهد شنید.
14 هدیه‌ای در نهان، خشم را برمی‌گرداند،رشوه‌ای زیر قبا، غضب سخت را فرو می‌نشاند.
15 اجرای عدالت، پارسایان را شادمان می‌سازد،اما ظالمان را به وحشت می‌افکند.
16 مردی که از طریق عقل منحرف شود،سر از جمع مردگان در خواهد آورد.
17 آن که عیش و نوش را دوست می‌دارد، به ناداری گرفتار آید؛دوستدار شراب و روغن دولتمند نخواهد گردید.
18 شریران فدیۀ پارسایان می‌شوند،و خیانت‌پیشگان، فدیۀ صالحان.
19 سکونت در بیابانِ بی‌آب و علف،بِه از زندگی با زن ستیزه‌جو و بدخُلق.
20 در منزل حکیمان، خزانۀ چیزهای مرغوب و روغن است،اما مرد نادان همۀ دارایی خود را تلف می‌کند.
21 هر آن که در پی پارسایی و محبت باشد،به حیات و پارسایی و عزّت دست می‌یابد.
22 مرد حکیم به شهر زورمندان بر خواهد آمدو قلعۀ اعتمادشان را فرو خواهد ریخت.
23 هر که مراقب دهان و زبانش باشد،جان خویش از بلا در امان می‌دارد.
24 مرد مغرور و متکبر، که تمسخرگرش نامند،با نِخوَت بی‌حد عمل می‌کند.
25 حسرتِ مردِ کاهل او را به کشتن می‌دهد،زیرا که دستانش از کار ابا دارند.
26 تمام روز در وَلَع چیزهای بیشتر است،اما پارسایان می‌بخشند و دریغ نمی‌کنند.
27 قربانیِ شریران، کراهت‌آور است؛چقدر بیشتر هنگامی‌که با نیت بد تقدیم شود.
28 شاهد دروغگو هلاک خواهد شد،اما آن که گوش فرا می‌دهد، تا ابد سخن خواهد گفت!
29 مرد شریر پا از گلیم خویش فراتر می‌گذارد،اما صالحان راههای خود را می‌سنجند.
30 هیچ حکمتی، هیچ بصیرتی، و هیچ مشورتی نیستکه علیه خداوند به کار آید!