1 Εκείνος που αιώνια ζει, όλα ανεξαίρετα τα έχει δημιουργήσει.
2 Μονάχα ο Κύριος δίκαιος θ’ αποδειχθεί [κι εκτός από εκείνον άλλος δεν υπάρχει.
3 Τον κόσμο κυβερνάει αυτός με την παλάμη του κι όλα υπακούν στο θέλημά του· γιατί αυτός, χάρη στη δύναμή του είναι των πάντων βασιλιάς και διαχωρίζει ανάμεσά τους τα ιερά από τα βέβηλα].
4 Σε κανέναν την εξουσία δεν έδωσε ο Κύριος τα έργα του να εξαγγέλλει· ποιος, λοιπόν, τα μεγαλεία του θα εξιχνιάσει;
5 Ποιος θα μετρήσει της μεγαλοσύνης του τη δύναμη; Και ποιος ακόμα θα μπορέσει να εξιστορήσει της αγάπης του τα έργα;
6 Κανένας να τα λιγοστέψει ή να τ’ αυξήσει δεν μπορεί, ούτε μπορεί τα θαυμαστά τα έργα του Κυρίου να ερευνήσει.
7 Όταν ο άνθρωπος τελειώσει, τότε μόλις αρχίζει· και όταν σταματάει, σε αμηχανία βρίσκεται.
8 Τι είναι ο άνθρωπος και σε τι χρειάζεται; Τι είν’ καλό γι’ αυτόν και τι κακό;
9 Οι μέρες του ανθρώπου θεωρούνται πολυάριθμες αν ζήσει εκατό χρόνια.
10 Μα σαν σταγόνα απ’ το νερό της θάλασσας και σαν σπυρί απ’ την άμμο, τόσο είναι λίγα αυτά τα χρόνια μπροστά στην αιωνιότητα.
11 Γι’ αυτό ο Κύριος είναι μακρόθυμος με τους ανθρώπους και πάνω τους σκορπίζει την ευσπλαχνία του.
12 Αυτός βλέπει και ξέρει πόσο είναι άθλιο το τέλος τους· γι’ αυτό και τη συγγνώμη του την πληθαίνει.
13 Η ευσπλαχνία του ανθρώπου φτάνει ως το γείτονά του, μα του Κυρίου η ευσπλαχνία φτάνει σ’ όλα τα πλάσματα· αυτός τους επιπλήττει και τους παιδαγωγεί, τους διδάσκει και τους επαναφέρει καθώς ποιμένας το κοπάδι του.
14 Έχει έλεος γι’ αυτούς που την παιδαγωγία δέχονται και για κείνους που σπεύδουν τις εντολές του να δεχτούν.
15 Παιδί μου, τις καλές σου πράξεις με κατηγόριες μην τις συνοδεύεις, ούτε το δώρο σου με λόγια που φέρνουν λύπη.
16 Το αγιάζι δεν ανακουφίζει από τον καύσωνα; Το ίδιο κι ένας λόγος μπορεί να ’ναι από δώρο πιο ευεργετικός.
17 Αλήθεια, ο λόγος ο καλός δεν είναι προτιμότερος από ένα πλούσιο δώρο; Μα και τα δυο αυτά βρίσκονται στον άνθρωπο που ’ναι γεμάτος χάρη.
18 Ο ανόητος κάνει επιπλήξεις δίχως διάκριση· και το δώρο του μίζερου σε κανέναν χαρά δε δίνει.
19 Προτού μιλήσεις, μάθαινε· και φρόντιζε την υγεία σου πριν αρρωστήσεις.
20 Εξέταζε τον εαυτό σου, προτού κριθείς από τον Κύριο· κι όταν θα έρθει εκείνη η ώρα θα συγχωρηθείς.
21 Μην περιμένεις ν’ αρρωστήσεις για να ταπεινωθείς μπρος στο Θεό· κι όταν σου τύχει ν’ αμαρτήσεις, δείξε μετάνοια.
22 Μη σ’ εμποδίσει τίποτα να εκπληρώσεις στον καιρό του ό,τι έταξες, μην περιμένεις να ’ρθει η ώρα του θανάτου για να τακτοποιηθείς.
23 Προτού κάνεις στον Κύριο ένα τάμα, φρόντισε να ’σαι έτοιμος· μη φέρεσαι σαν να τον προκαλείς.
24 Να συλλογιέσαι την οργή του που θα ’ρθεί τις τελευταίες μέρες σου, της τιμωρίας τον καιρό, όταν θα σε αποστραφεί.
25 Της πείνας να θυμάσαι τον καιρό, όταν όλα τα έχεις άφθονα, τη φτώχεια και τη στέρηση την εποχή που ’χεις τον πλούτο.
26 Όπως πολλά αλλάζουνε απ’ το πρωί ως το βράδυ, έτσι κι ο Κύριος πολύ γρήγορα ενεργεί.
27 Ο σοφός άνθρωπος είναι σ’ όλα προσεκτικός· και σε στιγμές που τον τραβά η αμαρτία, προσέχει να μην πέσει σε παράπτωμα.
28 Καθένας που ’χει φρόνηση αναγνωρίζει τη σοφία, και θα παινέψει εκείνον που την απόκτησε.
29 Όσοι μιλούν με φρόνηση δείχνουν σοφοί κι αυτοί πως είναι, και λένε σαν βροχή σωστά αποφθέγματα.
30 Απ’ τις επιθυμίες σου μην παρασύρεσαι, στις ορέξεις σου αντιστάσου.
31 Αν δώσεις στον εαυτό σου την απόλαυση κάθε σου επιθυμίας, θα γίνεις των εχθρών σου ο περίγελως.
32 Μη χαίρεσαι για την πολλή σου καλοπέραση ούτε εξαιτίας της να φτωχύνεις.
33 Μην καταντάς φτωχός με δανεικά, διασκεδάζοντας χωρίς να ’χεις στην τσέπη σου δεκάρα.