1 Κακό δεν πρόκειται να βρει αυτόν που σέβεται τον Κύριο. Και στη δοκιμασία ακόμα, πάλι θα τον σώσει αυτός.
2 Ο άνθρωπος ο σοφός το νόμο του Θεού δε θα μισήσει, ενώ αυτός που υποκρίνεται πως τον τηρεί, είναι καθώς το πλοίο στην τρικυμία.
3 Ο άνθρωπος ο γνωστικός θα ’χει στο νόμο εμπιστοσύνη, ο νόμος θα του είναι αξιόπιστος σαν θεϊκός χρησμός.
4 Να προετοιμάζεις ό,τι πρόκειται να πεις, κι έτσι με προσοχή θα σε ακούνε· να συναρμολογείς τις γνώσεις σου κι έπειτα ν’ απαντάς.
5 Τα αισθήματα κι η σκέψη του ανόητου, σαν έμμονες ιδέες γυρίζουν πάντα γύρω απ’ τα ίδια πράγματα, όπως η ρόδα του αμαξιού γύρω απ’ τον άξονά της.
6 Ο φίλος ο σαρκαστικός μοιάζει βαρβάτο άλογο, που χλιμιντρίζει όποιος και να καθίσει πάνω του.
7 Γιατί ορισμένες μέρες είναι απ’ τις άλλες σπουδαιότερες, αφού απ’ τον ήλιο έρχεται το φως όλες τις μέρες μες στο χρόνο;
8 Ο Κύριος μες στη σοφία του τις διαχώρισε κι αυτός καθόρισε τις εποχές και τις γιορτές.
9 Απ’ αυτές άλλες τις ξεχώρισε και τις αγίασε, κι άλλες τις άφησε μέσα στις μέρες της σειράς.
10 Όλοι οι άνθρωποι είν’ από χώμα, και ο Αδάμ πλάστηκε απ’ τη γη.
11 Ωστόσο ο Κύριος μες την παντογνωσία του τους διαχώρισε κι έκανε διαφορετική του καθενός τους την πορεία.
12 Απ’ αυτούς, άλλους τους ευλόγησε και τους ανέδειξε, άλλους τους εξαγίασε, τους έφερε κοντά του κι άλλους πάλι τους καταράστηκε και τους ταπείνωσε και τους ανέτρεψε απ’ τη θέση που είχαν.
13 Σαν τον πηλό του αγγειοπλάστη μες στο χέρι του, που τον διαμορφώνει όπως θέλει, έτσι είν’ οι άνθρωποι μέσα στου πλάστη τους τα χέρια. Αποφασίζει αυτός τι θα τους κάνει.
14 Αντίκρυ στο κακό βρίσκεται το καλό· στο θάνατο αντίκρυ είν’ η ζωή. Έτσι είναι κι ο αμαρτωλός στον ευσεβή απέναντι.
15 Κοίτα, λοιπόν, τα έργα του Υψίστου, πως όλα πάν’ ζευγαρωτά, αντίκρυ το ένα στ’ άλλο.
16 Κι εγώ, που τελευταίος ήμουν, έτρεξα καθώς εκείνος που μαζεύει ρώγες πίσω απ’ τους τρυγητές.
17 Και με την ευλογία του Κυρίου πρόφτασα και γέμισα σαν τρυγητής το πατητήρι με σταφύλια.
18 Βλέπετε, δεν κουράστηκα για μένα μοναχά, μα και για χάρη όλων αυτών που μόρφωση γυρεύουν.
19 Ακούστε με, του λαού εσείς οι άρχοντες, κι οι αρχηγοί της σύναξης δώστε την προσοχή σας.
20 Στο γιο σου ή στη γυναίκα σου, στον αδερφό σου ή στο φίλο σου μη δώσεις εξουσία πάνω σου όσο θα ζεις· και μη χαρίσεις σ’ άλλον τ’ αγαθά σου, μήπως κι αλλάξεις γνώμη και πρέπει να παρακαλείς για να τα πάρεις πίσω.
21 Όσο ζεις κι ανασαίνεις, κανέναν μην αφήσεις ν’ αποφασίζει αυτός για σένα.
22 Γιατί είναι προτιμότερο να σε παρακαλούνε τα παιδιά σου, παρά να τα κοιτάς εσύ στα χέρια.
23 Σ’ όλα τα έργα σου εσύ να υπερτερείς και μην αφήνεις να αμφισβητούν την αυθεντία σου.
24 Τη μέρα που η ζωή σου θα τελειώνει και της θανής σου θα ’ρθει ο καιρός, τότε μοίρασε την περιουσία σου.
25 Το σανό, το ραβδί και τα φορτία είναι για το γαϊδούρι· μα για τον υπηρέτη είν’ το ψωμί, η πειθαρχία κι η δουλειά.
26 Βάλε το δούλο σου να δουλέψει και θα ’χεις την ησυχία σου· άφησέ τον χωρίς δουλειά και θα ζητήσει ελευθερία.
27 Ο ζυγός και το χαλινάρι λυγίζουν τον τράχηλο, μα για τον κακοήθη υπηρέτη χρειάζονται ραβδιές και μαστιγώματα.
28 Βάλ’ τον να εργάζεται για να μην τεμπελιάζει, γιατί πολλά κακά διδάσκει η αργία.
29 Βάλ’ τον στα έργα αυτά που του ταιριάζουν κι αν δε συμμορφωθεί βάλ’ του δεσμά.
30 Μα από κανέναν να μην έχεις απαιτήσεις υπερβολικές ούτε να κάνεις κάτι που δε θα ’ναι δίκαιο.
31 Αν έχεις ένα μόνο δούλο, σαν τον εαυτό σου πρόσεχέ τον, γιατί με αίμα τον απέκτησες.
32 Αν έχεις ένα μόνο δούλο, σαν σε αδερφό σου να του φέρεσαι, γιατί θα τον χρειαστείς σαν τη ζωή σου.
33 Αν βάναυσα τον μεταχειριστείς και σηκωθεί και φύγει, από ποιον δρόμο θα γυρεύεις να τον βρεις;