1 Paid ag ymffrostio ynglŷn ag yfory,oherwydd ni wyddost beth a ddigwydd mewn diwrnod.
2 Gad i ddieithryn dy ganmol, ac nid dy enau dy hun;un sy'n estron, ac nid dy wefusau dy hun.
3 Y mae pwysau mewn carreg, a thywod yn drwm,ond y mae casineb y ffŵl yn drymach na'r ddau.
4 Y mae dicter yn greulon, a digofaint fel llifeiriant,ond pwy a all sefyll o flaen cenfigen?
5 Y mae cerydd agoredyn well na chariad a guddir.
6 Y mae dyrnodiau cyfaill yn ddidwyll,ond cusanau gelyn yn dwyllodrus.
7 Y mae un wedi ei ddigoni yn gwrthod mêl,ond i'r newynog, melys yw popeth chwerw.
8 Fel aderyn yn crwydro o'i nyth,felly y mae rhywun sy'n crwydro o'i gynefin.
9 Y mae olew a phersawr yn llawenhau'r galon,a mwynder cyfaill yn cyfarwyddo'r enaid.
10 Paid â chefnu ar dy gyfaill a chyfaill dy rieni,a phaid â mynd i dŷ dy frawd yn nydd dy adfyd.Y mae cyfaill agos yn well na brawd ymhell.
11 Fy mab, bydd ddoeth, a llawenha fy nghalon;yna gallaf roi ateb i'r rhai sy'n fy amharchu.
12 Y mae'r craff yn gweld perygl ac yn ei osgoi,ond y mae'r gwirion yn mynd rhagddo ac yn talu am hynny.
13 Cymer wisg y sawl sy'n mynd yn feichiau dros ddyn dieithr,a chadw hi'n ernes o'i addewid ar ran dieithryn.
14 Y mae'r un sy'n bendithio'i gyfaill â llef uchel,ac yn codi'n fore i wneud hynny,yn cael ei ystyried yn un sy'n ei felltithio.
15 Diferion parhaus ar ddiwrnod glawog,tebyg i hynny yw gwraig yn cecru;
16 y mae ei hatal fel ceisio atal y gwynt,neu fel un yn ceisio dal olew yn ei law.
17 Y mae haearn yn hogi haearn,ac y mae pob un yn hogi meddwl ei gyfaill.
18 Yr un sy'n gofalu am ffigysbren sy'n bwyta'i ffrwyth,a'r sawl sy'n gwylio tros ei feistr sy'n cael anrhydedd.
19 Fel yr adlewyrchir wyneb mewn dŵr,felly y mae'r galon yn ddrych o'r unigolyn.
20 Ni ddigonir Sheol nac Abadon,ac ni ddiwellir llygaid neb ychwaith.
21 Y mae tawddlestr i'r arian, a ffwrnais i'r aur,felly y profir cymeriad gan ganmoliaeth.
22 Er iti bwyo'r ffôl â phestl mewn morteryn gymysg â'r grawn mân,eto ni elli yrru ei ffolineb allan ohono.
23 Gofala'n gyson am dy braidd,a rho sylw manwl i'r ddiadell;
24 oherwydd nid yw cyfoeth yn para am byth,na choron o genhedlaeth i genhedlaeth.
25 Ar ôl cario'r gwair, ac i'r adladd ymddangos,a chasglu gwair y mynydd,
26 yna cei ddillad o'r ŵyn,a phris y tir o'r bychod geifr,
27 a bydd digon o laeth geifr yn ymborth i ti a'th deulu,ac yn gynhaliaeth i'th forynion.